ZADAR BU KADAR

---

GÜN 12 GÜNLERDEN PAZARTESİ:
Yine erken uyandım
Kahvaltımı yaptım
Artık kahvaltı yapmadan yola çıkmıyorum.
Böylesi daha iyi oluyor.
Nefes kesen manzaralar arasından bizim "Şahbaz" (Minibüs ) akıp geçiyor.
Bu Hırvatların daha çok şansı var .
Buraya yazıyorum… 10 yıl içinde burada artık araç süremezsiniz…
MIO ya kendimi teslim ederek yola çıktım eski GPS ( Nermin' i) check etmek açısından kullanıyorum.
Erken saatte hedefim olan Zadar Borik kampına geldim.
Yeşil de "ton sur ton" kullanıyorlar…
Tam yüznumaranın yakınında ağaçların altına kuruldum.
Daha önce yazmıştım…
yerleştiğinizde mümkün olduğu kadar sağlık tesislerine yakın olmak gerek .
Banyo,Tuvalet,mutfak,çamaşır vs gibi günlük gereksinimlere çok uzak kalmamak gerek ..
Yıkanmak burada bedava imiş.…
Hava sıcak o nedenle habire yıkanıyorum..
Denize girmek için yolda durup mayo aldıydım.
Bir deneyeyim dedim.
Denize girdim…tatsız ama hiç olmazsa serinletiyor.
Banka 400 m mesafede …acilen gidip para bozdum..
Aldığım nevaleyi masaya kurdum ..güzel bir yemek
Ardından bir güzellik uykusu…
17:30 da kampın önünden kalkan Otobüse bindim..
Dikkatinizi çekerim …Kampın önünden …
Doğruca Zadar …
Zadar, (İtalyanca: Zara), Hırvatistan'da görmeğe değer tarihsel kent.
Dalmaçya'nın eski başkentidir.
Zadar Boğazıyla Ugljan ve Pasman adalarından ayrılan alçak bir yarımadanın başında yer alır
Yarımada ile anakara arasındaki koy, doğal bir derin su limanı oluşturur.
Tarihte liburnianlar tarafından kurulduğu söylenmektedir.
Yunan kaynaklara göre kentin adı Idassa olarak kaydedilmiştir.
Daha sonraları adı Lader ve Ladera olarak geçerken Dalmaç dillerinde giderek Jadra ve Jadera olarak söylenmeğe başlıyor ki okunuşu Zadar olarak son buluyor..
Zadar Halkını tarihte ilk MÖ 384'te duyuyoruz..
Hvar adasındaki yunan Pharos kolonisine kafayı takmışlar
10000 kişi ve 300 gemi ile üstüne yürümüşler..
Fakat Dionysus’un Syracuse donanması yakında imiş bunları püskürtmüşler…
MÖ 2 YY da sahnede Romalılar var..
Julius Caesar ve Pompey arasındaki kapışmada bu Liburnian halkı ikiye bölünmüş,
bir kısmı Caesar’ı desteklerken bir kısmı Pompey ci olmuş…
MÖ 33 te artık pes edip Roma’ya biat etmişler ve şehir aniden gelişmiş…
Halen görebileceğiniz Forum,dikdörtgen yol planları ,40 km öteden Vrana gölünden getirilen su sistemi..
Bizim Kavacık’ ın tarihi taş patlasa 15 yıldır …
yolları eciş bücüştür…
dev binalar arasında park yeri yoktur…
yok oğlu yok bir yer halinde vahşi bir şekilde gelişmektedir.
Belediye başkanı bir zahmet MÖ 30’ lu yıllarda geliştirilen Zadar’ı görmüş olsa ,belki de bunlar olmayacak..
Fakat at sırtında gelenlerle ,gemi küpeştesinde gelenler arasında bu kadar fark olacak elbet…
Batı Roma’nın çöküşünden sonra buralarda 441-447 de Hunları görüyoruz..
Ne alaka demeyiniz …
Kimbilir ? belki onlar da buralara demokrasi getiriyorlardır…
553 te ayağa kalkan Bizans buralara kadar yetişiyor.
9 yy da Zadar Piskoposu Donatus ( halen kentte kilisesini görmek mümkün )
Kısa Pepin ile Bizansın arasını açıyor
Fakat 812 tarihli Aahen antlaşması kenti tekrar Bizansa bağlıyor ..
1111 tarihlerinde artık donanma gücünü arttırmış Venedikliler buranın haracını yemeğe başlıyorlar…
1202 de matrak bir şey oluyor..
Venedikli Doge Enrico Dandolo ( dandik bir isime benziyor ama değil )
4 .cü haçlı seferini düzenlerlerken şehri kuşatıyor…
Sebep: Venedik’in Mısır’ a kadar gemi taşıma bedeli talep etmesi…
Allah Allah hem haçlı seferi düzenliyorlar hemde nakliye için para istiyorlar …
Allah’ ta bu Venediği bundan batırıyordur bugünlerde…
Sefere katılanlar, meteliğe kurşun attıklarından ve de sistem vadeli çalışmadığı için para bulmak zorunda kalınca Zadar’ da iyi para vardır diye şehri kuşatıyorlar.
Şehri bir güzel talan ediyorlar..
taş taş üstüne koymuyorlar ..
O sırada Hırvat Kıralı Emeric, Masum Papa III 'e şikayette bulunuyor ..
“Tanrı’nın ordusu “ nasıl olur da Hristiyan bir kenti talan eder? diye …
Hristiyan’ın hristiyan’ a yaptığını akrep yapmazmış diye …
Papa Masum III ( adı öyle )
“Ben Masumum” diyerek Venediklilere oluyor mu böyle ? diye çıkışmış ve Kuşatma kalkmış..
2 yıl sonra Hırvat asili Sibenik’li Domald (öyle tuhaf isimleri var..ben uydurmuyorum)
Kuşatma sırasında kaçanlarla şehre giriyor ve bir enkazı teslim alıyor…
11-14 yy arasında Zadar altın yıllarını yaşıyor…
Saint Simon gibi bir çok Kilise ve manastır inşa ediliyor.
Zadar Üniversitesi kuruluyor…(1396)..
Istanbul’un alınmasına daha daha 57 yıl varkene…
16-17 yy da Osmanlı sahneyi devralıyor..
Kara kısmını elinde tutan Osmanlı, mevcudiyeti nedeniyle yarımadadaki sur yapım tekniği geliştiriyor..
40 yıl içinde Zadar devrinin en çok güçlendirilmiş kenti haline geliyor
Fakat kuşatma altındaki kentte hastalıklar beliriyor .
Buna rağmen asiller Tiyatrosunu 1783’ te kuruluyor ve 100 yıl hayatta kalıyor …
Venedik 1797 de düşünce, bölgenin yeni abisi Avusturya oluyor..
I Dünya savaşında bölgede İtalyanlar hakim…
II dünya savaşında İtalyanlar abileri Almanlarla bölgeyi kasıp kavururken Partizanların saf sıkılaştırmalarına neden oluyorlar..
1944 te Partizanlar şehri teslim alıyor.
II dünya savaşı başında 24000 nufusa sahip Zadar 6000 kişiye iniyor..
Zadar’ın kuşatılması geleneği 1990 lı yıllara kadar devam ediyor ..
Milosevic kuvvetleri ancak 1995 te sökülüp atılıyor…
Eski şehir bir yarımadada kurulduğu için bir köprü ile eski kente giriyorsunuz.
Bu akşam Hırvat maçı var o nedenle kafaya Split’ ten aldığım Hırvat şapkamı takıverdim…
Ne olur ne olmaz ?
Eski Kentte gezilecek bir sürü yer var …
Roma Forumu ( 3 YY ) ,
St Donatus Kilisesi ( 9 YY ) ,
Roma Su kemeri,
St Anastasia Katedrali ( 12-13 YY ),
Beş kuyu meydanı,
St Mary Kilisesi (1105),
Şehir surları (1410),
Ana giriş kapısı (1543 aslanlı kapı ),
Krisogono Kilisesi vs vs
Bunlara kısa bir tur attıktan sonra kentin merkezinde, internet olanaklarından yararlanarak Ayşe ile haberleştim.
Sonra maçı izleyecek bir yer aradım.
Fakat her taraf kıyamet …
Bir avluda Dev ekran tam bana göre ..
Nasılsa bir masa kaptım bir de sandalye ..Aslında maçı izlemekten başka gözü hiç bir şeyi görmeyen cafe sahibine risk alarak ,yemeğimi ısmarladım …
getirmesi uzun sürdü ama getirdi…
Maçın ilk devresini bağırtı çağırtı arasında seyrettim.
Otobüs bulamam endişesi ile maçtan vazgeçip ,devre arası durağa gittim.
Otobüsümüz beni kampın önünde bıraktı..
İnanamadım …
Kendimi nelere hazırlamıştım halbuki…
fazla oyalanmadan yattım …
Görsel Malzeme olarak
İlgililenenler için Split-Zadar yolu Videosuna ilaveten
Zadar Videosunu ve Zadar'da ki kampın videosunu Koydum
Her gün,günün karelerini toplayarak video haline getirdim ve kolaylık olsun diye You tube'a koydum ...ilgileniyorsanız aşağıdaki linki tıklamanız yeterli:

Split-Zadar Yol Videosu :