Bagan: Tempels in overvloed

---

Eerst even kort wat over Bagan. De tempels in deze regio zijn gebouwd tussen de 11e en 13e eeuw. Koning Anawrahta is begonnen met het bouwen van tempels en zijn drie opvolgers zijn ermee doorgegaan. In totaal stonden er op het hoogtepunt ongeveer 10.000 tempels (nu nog 4000). Aan het eind van de 13e eeuw kwam er een eind aan de gloriedagen van Bagan, de ene overlevering zegt door een aanval van de Mongolen, een andere door een burgeroorlog. De tempels raakten nog meer in verval door 11 aardbevingen die het gebied hebben getroffen. Na de grootste aardbeving van 1975 heeft UNESCO ongeveer 1 miljard dollar gestoken in het restaureren van de tempels. Helaas heeft de militaire junta ongeveer 2000 tempels op een zeer controversiële manier gerestaureerd sinds 1995, zonder hierbij rekening te houden met de oorspronkelijke bouwwijze. Origineel of niet, het blijft indrukwekkend om te zien. We zullen geen opsomming maken van alle tempels die we gezien hebben, maar meer een globale indruk schetsen van onze indrukken.



‘s Ochtends staan de bestelde elektrische fietsen al klaar. Een fiets is een klein woord, want het zijn eigenlijk meer elektrische scooters van Chinese makelij. Een voordeel is dat ze bijna geruisloos zijn. De batterij zou het acht uur moeten uithouden, dus daar gaan we dan ook maar van uit. Na wat oefenen gaan we de weg op, in de hoogste versnelling kunnen de scooters 30 km per uur, dus aardig mee met het andere verkeer. We stoppen eerst bij twee tempels uit de 11e eeuw die dicht bij het hotel staan, nog een paar aan de overkant van de weg en slaan dan de hoofdweg af het veld in. Je hoeft maar een paar honderd meter te rijden en je bent weer vijf tempels verder. Het landschap is hier een stuk droger, er staan ook veel cactussen langs de kant van het zandpad. We stoppen bij de Shwesandaw Paya, een grote witte stoepa met vijf terrassen. De overlevering zegt dat hier een haar ligt van Boeddha. Via een steile trap klim je de verdiepingen omhoog, vanwaar je een schitterend uitzicht hebt over de omgeving. Ten oosten liggen een paar van de grootste tempels van Bagan, hoe ver je ook kijkt zie je verschillende tempels tussen de palmbomen liggen. Het is vanochtend erg zonnig en dus ook erg heet (32 graden), het is dus zweten geblazen. Met ons zijn er nog een paar toeristen, de meeste komen voor de zonsondergang, maar die is vaak niet te zien in deze tijd van het jaar door de vele wolken. We klimmen weer naar beneden en onderhandelen wat met de souvenirverkopers, die niet veel te doen hebben en dus heel graag wat willen verkopen.



Na toch maar wat te hebben gekocht rijden we verder over de vlakte. Na een tijdje zijn we het beu, het is te warm en er dreigt een onweersbui, dus we zoeken wat te eten in New Bagan en gaan we terug naar het hotel om wat te zwemmen. Later die middag zoeven we op onze scooter naar Old Bagan toe. Hier bekijken we verschillende tempels en klimmen vervolgens op een oude stoepa voor een mooi uitzicht over Old Bagan. We kopen ook nog een paar souvenirs bij een vrouw, die het geld gebruikt voor haar studerende dochter in Mandalay. Niets vermoedend ontstaat er een hele menigte achter ons die het erg interessant vindt wat wij allemaal wel en niet willen kopen. We besluiten de dag bij de Andana Pahto, een van de grootste tempels in de omgeving, daterend uit de 11e eeuw. De tempel wordt momenteel gezandstraald en staat deels in de steigers. Binnen staan 4 grote Boeddhabeelden. Erom heen lopen grote, hoge gangen waar allerlei kleine beeldjes tot hoog aan de muur staan.



Veel toeristen zijn er hier ook niet. Natuurlijk zie meer westerlingen als voorheen, maar dat is toch maar mondjesmaat. Over een tot twee maanden zal dat heel anders zijn als het seizoen van start gaat. Wij zijn blij dat we nu in Myanmar zijn, want als we het mogen geloven wil je in het hoogseizoen hier niet zijn. Veel hotels zitten vol, die je moet je al maanden van te voren boeken (klopt ook als je het internet bekijkt). En hotelprijzen gaan 50-100% omhoog. Nu kunnen we alles een paar dagen van te voren regelen. Het is dan wel een paar graden koeler en je hebt geen regen, maar nu regent het ook niet meer dan een uur per dag, meestal maar een half uur of in de avond of nacht.



De volgende ochtend gaan we eerst een aantal tempels van binnen bekijken die niet ver van het hotel liggen. Veel is er niet meer over van het pleisterwerk wat ooit bijna alle tempels decoreerde, mede door alle aardbevingen. We gaan ze hier niet allemaal beschrijven, ik verwijs jullie door naar de foto’s. We gaan net als gisteren weer het veld in en rijden via een aantal zandpaden naar de Dhammayanggyi Phato, een enorme tempel uit de de 12e eeuw. Men zegt dat deze tempel is gebouwd door koning Narathu om zijn zonden: hij heeft zijn vader en broer verbrand en zijn vrouw laten executeren. De tempel heeft het fijnste steenwerk van alle tempels, als werklieden gaten tussen stenen lieten, dan werden hun armen eraf gehakt. Het is een van de weinige tempels die niet is gerestaureerd. Binnen is het erg donker, een brede en hoge gang loopt om het binnenste van de tempel heen. Bij alle vier uitgangen zijn nog sporen van muurschilderingen te zien.



Onze volgende stop is de Sulamani Pahto, deze tempel is helaas deels ingestort tijdens de aardbeving van drie weken geleden, waarbij ook 400 andere tempels beschadigd zijn geraakt. De hele bovenkant is aan de oostkant naar beneden gekomen, het zal nog wel wel even duren voordat deze gerestaureerd is. Hierna rijden we verder over brede, zanderige wegen. Af en toe moeten we een enorme plas omzeilen. Ook komen we verschillende kuddes koeien en geiten tegen. Bezweet gaan we terug naar het hotel om af te koelen.



Die middag rijden we terug de centrale vlakte op en kiezen een tempel uit om op te klimmen. Deze ligt wat meer achteraf, er zijn ook niet veel toeristen. Leuk aan deze tempel is dat je helemaal tot bovenin kan komen. Blijkbaar is de inspectie hier nog niet geweest na de aardbeving, binnen ligt nog veel puin, en buiten op de terrassen ook. Dat is niet het enige, want ook enkele bogen en zuilen staan zo los, dat als je er een duwtje tegen geeft, ze zo zullen omvallen. Wegwezen dus maar. Niet veel verderop staat een bekendere tempel, waar het ook niet druk is. Hier klimmen we naar boven en nemen nog wat foto’s van de omgeving. Niet veel verderop wachten een honderdtal toeristen op een mooie zonsondergang. Die gaat er niet komen vanwege de bewolking in het westen, dus wij toeren terug naar New Bagan om wat te eten en gaan vroeg naar bed. Morgen gaat het vliegtuig naar Heho toe (daar zijn geen dwergen). We kijken terug op twee hele leuke dagen in Bagan. Ook al kan je de restauratie van de tempels in twijfel trekken, het is nog steeds indrukwekkend om te zien, en je kan een goede indruk krijgen hoe het vroeger moet hebben uitgezien met nog eens 2.5x zoveel tempels.

---

Comments

[Linda de Cooker]

Praha
Dat is de officiële naam van Praag. Leek me toepasselijk, omdat het een beetje lijkt op die plaatsnamen van jullie. Gisterochtend om 0.700 uur gestart en nu thuis. Was weer prachtig, maar niet zo mooi natuurlijk als jullie reis. Die elektrische motorfiets van jullie had ik wel kunnen gebruiken, want we hebben gemiddeld 22 km per dag gelopen. De pootjes zijn aardig versleten. Morgen controleer ik of Loek jullie tuin naar mijn tevredenheid heeft onderhouden.? Nu ga ik jullie volgende blog lezen. Fijne laatste dagen. Liefs, Linda