In en rond Yulin

---

Donderdag 7 september - vrijdag 8 september
In het begin van de week bleek dat de situatie van mijn vader stabiel was en dat hij langzaam vooruitging. Volgens de dokters zou het herstel (hoogst waarschijnlijk niet tot de situatie voor het infarct) een jaar duren. Onze aanwezigheid in Nederland was niet meer echt noodzakelijk, dus namen we dinsdag weer contact met de verzekeringsmaatschappij. Heel snel hadden ze onze vluchten naar China geregeld dus vlogen we donderdag om 17u naar Beijing (zonder tussenlanding). In Amsterdam maakten we voor het eerst gebruik van de 'doe het zelf' incheck balie waar je via een scan van je paspoort je zelf in kan checken. Helaas waren alle plaatsen al bezet zodat ik mijn plaats die gereserveerd was door de verzekeringsmaatschappij niet meer kon veranderen. Ik probeer telkens een plaats aan een nooduitgang te krijgen die ik echt wel nodig heb om comfortabel te zitten. Met het normale systeem is het voldoende om extra vroeg te komen, met het systeem van het e-ticket is dat niet meer zo. De vlucht naar Beijing duurde niet bijzonder lang (9,5 uur), maar ik zat echt met mijn knieën tegen de stoel voor mij met weinig mogelijkheid tot wat beweging. Het vliegtuig was een Boeing, volgens mijn ervaring met krappere zitplaatsen dan de Airbussen. Bovendien begreep het koppel dat voor mij zat niet dat in deze omstandigheden de stoel voor mij onmogelijk in slaapstand geklapt kon worden: eerst probeerde het meisje dit, daarna haar vriend in de veronderstelling dat het wel zou lukken als hij hard genoeg duwde. Aangezien mijn benen niet samendrukbaar zijn had ook deze poging weinig zin. Mijn uitleg aan hen over het hoe en waarom werd enkel met wat boze blikken beantwoord. Geloven deden ze mij klaarblijkelijk niet want regelmatig voelde ik dat er weer een poging werd ondernomen. Ik keek dus maar naar de drie films en al de programma's met verborgen camera ertussen zodat de tijd toch redelijk vlot verliep. Vrijdag 8u30 plaatselijke tijd kwamen we in Beijing aan waar we om 11u40 een vlucht hadden naar Yulin in de provincie Shaanxi. We hadden tijd genoeg om wat geld uit de muur te halen: uit steeds meer en meer ATM-machines in China kan je met je bankcontact kaart (met cirrus of maestro functie) geld afhalen zoals thuis. De effectieve koers is dan praktisch gelijk of soms iets beter dan cash wisselen, dwz bijna 10Y voor een Euro.
We hadden het een en het ander van ons programma geschrapt en keerden daarom niet meer terug naar Lanzhou: het meest westelijke deel van de Grote Muur zullen we dus een andere keer wel eens doen. De vlucht met een vliegtuig voor 32 passagiers duurde maar 1u20min maar er werd toch wat te drinken en te eten geserveerd. Het vliegveld in Yulin was heel simpel: we wandelden gewoon van het vliegtuig naar een poort, waar we bleven wachten tot de bagage met een wagentje werd gebracht. Er stonden wel gebouwen maar die bleken overbodig en werden niet gebruikt. Na een korte rit met de taxi bereikten we ons hotel waar we na wat afbieden een redelijke kamer kregen voor 100Y. Na wat rusten maakten we een eerste verkenningstocht zodat we al snel een kaart van Yulin hadden en het grootwarenhuis en een internetcafé gevonden hadden.

Zaterdag 9 september
Na een simpel ontbijt op de kamer vertrokken we om 9u naar een nabij gelegen plein waar een deel van de oude stadsmuur nog te zien was, we hadden namelijk besloten om vandaag de overblijfsels van de stadsmuur van Yulin te bezoeken en de oude stad in te trekken. Een gesloten (stads)muur is een typisch Chinees bouwelement: een traditioneel Chinees huis ligt rond een binnenplaats en wordt volledig omgeven door een muur met slechts één ingang en geen ramen naar buiten. Zelfs tegenwoordig begint iedere bouwwerf met het optrekken van een muur om de bouwplaats af te bakenen. Iedere oude stad werd omringd door een muur en een staat die zich respecteerde bouwde ook een muur tegen zijn meest gevreesde vijand. Vele van dergelijke muren werden tijdens de vereniging van China met elkaar verbonden tot de befaamde Grote Muur.
Twee heel lange stukken van de stadsmuur van Yulin respectievelijk aan de oost en de west kant, stonden op de kaart. Van het zuidelijke stuk stond niets op de kaart maar bij het binnen rijden van de stad hadden we er iets van gezien. We hadden het snel gevonden, aan de vroegere zuidelijke poort was men druk bezig het te restaureren. Men zou hier beter spreken van heropbouwen, maar in China zijn die twee begrippen vaak synoniem. Het poortgebouw was nog niet af, maar wel een stuk van de muur. Zo'n stadsmuur is meestal wel indrukwekkend: een lemen wal die naar boven smaller wordt, bedekt met een dikke muur van steen. Het geheel is vaak 6 tot 15 m hoog en aan de voet minstens even dik. Veel oude stadsmuren zijn in de loop der tijden gesloopt zoals vaak bij ons om de stad te laten uitdijen. Op heel veel plaatsen is in China de stadsmuur blijven staan, maar werden de stenen van de bekleding gebruikt om huizen te bouwen. Alleen de lemen wal bleef dan over, die dan snel door weer en wind verweerde. De vrijgekomen leem kon trouwens goed gebruikt worden op de akkers.
Wat verder van de renovatiewerken stond echter nog een authentiek stuk muur: een deel met bekleding, een deel waar de bekleding aan het wegglijden was en een deel zonder bekleding. Dit laatste stuk was interessant omdat voetgangers daar paadjes hadden gemaakt zodat je de muur kon beklimmen. Hoewel dit natuurlijk niet echt goed is voor het behoud van de muur, kon ik niet aan de verleiding weerstaan en stond ik al snel boven op de muur waar zelfs nog een stukje van een wachttoren rechtstond. Ik kon goed zien dat het oostelijk deel van de muur vanaf hier de stad in dook en daar meestal langs beide kanten gebruikt werd als steunmuur voor de huizen. Dit stuk muur zou dus maar moeilijk te vinden zijn. Omdat in dit deel van China ondergrondse woningen in de lemen ondergrond eeuwenlang (en vandaag ook nog) in zwang waren, verwonderde het me niet dat sommige huizen gewoon in de muur waren uitgegraven. Berna behandelde de muur et wat meer respect en nam niet deel aan mijn wandaad, ze legde mijn beklimming wel vast met haar camera.
Iets verder buiten de oude stad stond een oude toren, de Lingxiao pagode. Deze was gesloten, maar na wat rondvraag bleek er toch een van de omwoners de sleutel te hebben en als bewaker te fungeren: hij beschikte zelfs over toegangsbiljetten: 10Y p.p. We klommen naar boven in de hoop een goed uitzicht te hebben over de oude stad. Helaas was er te veel nieuwbouw om de oude stad echt goed te kunnen overzien.
Na de middagsiësta wandelden we de hoofdstraat van de oude stad in. Hier was men alle oude huizen aan het restaureren/herbouwen volgens de traditionele wijze. In dit geval ging het allemaal om winkeltjes en eethuizen: een vierkant houten skelet werd voorzien van drie gesloten muren, aan de straatkant konden houten panelen helemaal opengeschoven worden als toegang tot de winkel of het eethuisje. De houten constructie moest verschrikkelijk sterk zijn want tussen het houten dak en de laag van dikke dakpannen, werd er een laag van zeker 15 à 20 cm leem aangebracht. Het dak moest dus loodzwaar zijn, maar zou in de warme zomermaanden en ook in de koude wintermaanden ongetwijfeld goed isoleren. Ook de vijf torens die vroeger als poorten over deze straat heen waren gebouwd, waren in hun vroegere luister hersteld. De middelste, de Zhonglou konden we beklimmen, terwijl men er nog druk aan het schilderen was. Het zoeken naar een tempel (de Daxing Si) was een aangename speurtocht door de hutongs (de woonwijken met heel smalle straatjes van soms maar 1 m breed). Na wat hulp konden we deze bijna verlaten tempel vinden en op ons gemak bezoeken. We kwamen er ook de enige buitenlander tegen die we in Yulin hebben gezien: een Engelsman die er kwam helpen een avondschool op te zetten om er de Chinese jeugd Engels te leren.

Zondag 10 september.
Deze dag wilden we nog wat meer de oude stad bezichtigen. We begonnen met wandeling langs het westelijke deel van de stadsmuur. Deze was goed bewaard en was aan de buitenkant van de oude stad volledig vrijgemaakt zodat we hem goed konden bezichtigen. Hij werd (voor de foto’s) maar slecht belicht zodat de foto’s niet denderend door het felle tegenlicht. Daarom gingen we toch maar het oostelijke deel van de stadsmuur opzoeken hoewel we wisten dat die moeilijk te vinden zou zijn omdat hij helemaal in de hutongs was opgenomen. Dit oostelijk deel is hoog gelegen, we moesten in de binnenstad dus heel wat klimmen maar kregen wel een goed zicht over de oude stad: door de smalle wegen en de vaak armzalige woningen bleek het geen echt mooi uitzicht. Hier en daar vonden we toch stukken van de stadsmuur tussen de huizen in. Bij terugwandelen door de hutongs, werden we opeens binnengewenkt en kregen het huis van Ma Hon Yu te zien. Op de binnenplaats gekomen, bleek het een prachtig oud huis te zijn (meer dan 300 jaar oud). Het werd bewoond door een oud koppel van rond de 80 waarvan de man blind was, maar de vrouw nog heel vitaal. Vol trots lieten ze al de 7 kamers van hun huis zien waar de tijd was blijven stilstaan en waar het volstond met de originele prachtige houten meubels. We mochten er volop fotograferen en beloofde de foto’s naar hen op te sturen. Op een klein kastje stond een foto van het huisgezin uit 1971: zij beiden nog heel jong met hun drie kinderen. Ze bleken allebei leerkracht te zijn. Op het moment dat die foto gemaakt werd zullen het voor hen geen makkelijke tijden geweest zijn, midden in de Culturele Revolutie waar vaak leerkrachten het doelwit waren van de Rode Garde. Ook op de binnenplaats, gemeenschappelijk met enkele andere huizen, werden we rondgeleid en werden alle interessante details aangewezen.
’s Avonds maakten we weer een wandeling langs de historische hoofdstraat. Deze was grotendeels verkeersvrij zodat het wandelen daar aangenaam was. De vijf gerestaureerde torens, die overdag doordat ze volledig nieuw geverfd waren wat kunstmatig overkwamen, waren mooi belicht zodat ze in het donker goed tot hun recht kwamen.

Maandag 11 september.
In de buurt van Yulin stond een van de eerste vestingen om de Grote Muur te beschermen, de Zhenbeitai toren. Letterlijk betekent dit de toren die beschermt tegen (de barbaren van) het noorden. Ten noorden van de muur woonden de Mongolen, die van oudsher een geduchte vijand waren maar die wel paarden fokten die bijzonder gegeerd waren. In deze streken waren er dus verschillende paarden markten (ook hier, namelijk Yimacheng). Het fort was gebouwd om de paardenmarkt mogelijk te maken en toch de omgeving goed te beveiligen. Met stadsbus 3 konden we tot vlak bij het fort komen: we waren er de enige bezoekers. Het bleek een heel robuust bouwwerk dat helemaal gerestaureerd was. Vanaf het fort kon men de Grote Muur verder het landschap in zien slingeren, op vele plaatsen al heel erg vergaan. Op regelmatige plaatsen waren nog de wachttorens te zien die moesten dienen om aankomend gevaar tijdig met vuursignalen aan te kondigen. Na het ongestoord bezoek gingen we op zoek naar de resten van de paardenmarkt. Het enige wat er nog van over was bleek de lemen muur die er rond was gebouwd, binnenin huisde er nu een steenbakkerij en een stortplaats voor afval. Vlak in de buurt was er wel een ander bezienswaardigheid: de Hongshixia grotten. 45 grotten in een smalle vallei waren gebruikt om er Boeddha beelden en fresco’s aan te brengen. Hier was bijna alles tijdens de Culturele Revolutie verdwenen zodat hoofdzakelijk lege grotten in een mooi kader achterbleven. In enkele grotten had men wat nieuwe beelden geplaatst om een idee te geven hoe het er vroeger uitzag. Omdat de meeste grotten leeg waren, had deze site niet dezelfde aantrekkingskracht als andere beroemde grotten zoals die van Bingling Si. Het was toch een heel aangenaam bezoek. Toen we na ons bezoek op de bus stonden te wachten werden we door de eigenaar van een winkeltje gewezen op een mooie tempel, de Guanyu tempel die op het plein in de buurt in (her?)aanbouw was. We besloten de aankomende bus voorbij te laten gaan en eerst deze tempel te bezoeken die zich als extra bezienswaardigheid had aangemeld.

Dinsdag 12 september
Om 8h vertrokken naar het busstation om naar Daheta te gaan. Aan het loket wist men ons te vertellen dat er maar één bus per dag was naar Daheta en die vertrok pas om 11h30. Diezelfde dag zou er geen bus meer terug zijn. Omdat het niet zeker was dat er in Daheta veel te zien zou zijn (resten van een andere vesting langs de Grote Muur) besloten we onze plannen te veranderen. Al snel zaten we op de bus naar Shenmu: daar zou een heel mooi Taoïstisch tempelcomplex liggen, dat van Erlangshan. Het was een zeer mooie rit door gevarieerd woestijnlandschap: steenwoestijn, laagbegroeid met gras en lage struiken. In Shenmu werden we afgezet bij de ingangspoort van het tempelcomplex. De poort werd juist gerestaureerd zodat we via een sluipweggetje naar boven moesten klauteren. Voor we dat deden gingen we eerst even het stadje in om wat eten en drinken te kopen voor een picknick. Vanuit het stadje kregen we een prachtig uitzicht op het tempelcomplex: deze bleek op de top van verschillende heuvels te liggen. Via smalle paadjes en trappen was er een verbinding tussen de verschillende tempels. Het geheel strekte zich uit over enkele honderden meters op de kam van het gebergte. Na de inkopen klommen we omhoog en vlak voor de inkom vonden we een plekje met een mooi uitzicht voor onze picknick. Het bezoek leverde tempels met mooie beelden en fresco’s op en spectaculair uitzicht op de omgeving. De wandeling door het complex, heuvel op heuvel af, was redelijk vermoeiend, maar we deden het rustig aan en het was absoluut de moeite van de verplaatsing waard. Op hoge toppen rond de stad konden we vele wachttorens waarnemen (van de stad? van de Grote Muur?). Na de afdaling konden we op de hoofdweg een bus terug naar Yulin tegenhouden. Alle zitplaatsen waren bezet dus kregen we kleine krukjes waarmee we op het middenpad konden plaatsnemen. De terugtocht duurde wat langer dan voorzien: 2uur rijden en 1 uur file.

---