MARDIN

---

---

Geo: 37.3172, 40.7382

GUN 4 GUNLERDEN PAZAR
Sabah güzel bir kahvaltı biraz çarşı içinde dolaşıp eski günleri yad etme...
İsotçuları ziyaret ....
Fazla açılmadan otele dondüm ve Mardin 'e doğru yola çktık.
Mardin' e ilk gelişim 1968 yılı...
Diyarbakırdan yola çıkıp Mardin'e vardığımda güneş batıyordu.
Söylemeğe gerek yok ki yol diye bir şey yoktu ...
çakıl üzerinde Anadolum coşuyor ve aka, kaya geldiydim.
Güneş Mardin'in tepesinden alçalırken taaa o zaman şehre aşık olduydum...
Mardin Mardin ilinin merkezi olan şehirdir.
Mardin, mimari, etnografik, arkeolojik, tarihi ve görsel değerleri ile zamanın durduğu izlenimini veren Güneydoğunun şiirsel kentlerinden biridir.
Mardin'de, farklı dini inanışlar paralelinde, sanatsal açıdan da tarihi değeri olan camiler, türbeler, kiliseler, manastır ve benzeri dini eserler barındırmaktadır.
Mardin, İpek Yolu güzergahında olup, 5 han ve kervansaray mevcuttur.
Fırat ve Dicle nehirleri arasında Mezopotamya bölgesinde, tarih boyunca pek çok medeniyet yerleşmiştir.
Bir dağın tepesinde kurulmuş olan Mardin, Yukarı Mezopotamya'nın en eski şehirlerinden biridir.
M.Ö–.4500' den başlayarak klasik anlamda yerleşim, gören Mardin, Arami Süryani öz yeridir.
Arami/Süryani Subari, Sümer, Akad, Babil, Mitanniler, Asur, Pers, Bizans, Araplar, Selçuklu, Artuklu, Osmanlı Dönemi'ne ilişkin bir çok yapıyı bünyesinde harmanlayabilmiş önemli bir açık hava müzesidir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Mezopotamya havzasında bulunan Mardin, güneyinde Suriye, doğusunda Şırnak ve Siirt, kuzeyinde Diyarbakır ve Batman, Batısı Şanlıurfa ile çevrilidir.
Mardin dağlarının, Mazıdağı, Derik, Midyat, Savur ve Nusaybin yörelerine sokulan yüksek kesimlerinde, Meşe ağaçlarından oluşan topluluklara rastlanır.
İklim olarak Akdeniz iklimi ile karasal iklimin ortak özelliklerine sahiptir.
Yazları çok sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı ve soğuktur.
Kente hakim bir tepede etkileyici Mardin Kalesi bulunur.
Evliya Çelebi, yazdığı seyahatnamede kaleyi ve ele geçirilmesinin zorluğunu şöyle tarif eder:
Hendeği olmayan kalenin etrafı cehennem çukurunu hatırlatan derinlikte tıraşlanıp parlatılmış kayalardır. Bir çok mağaraları, karanlık pusu yerleri, on sene kuşatmaya yetecek su sarnıçları vardır. Yalçınlardan inen yağmurun bir damlası heba edilmeyip kaya yollarından sarnıçlarına gider.
10. yüzyılda Hamdaniler tarafından inşa edilen kale, 1 km. uzunluğunda, 30-150 m. genişliğindedir.
Çeşitli zamanlarda Mardin'e uğrayan gezginlerin verdikleri bilgilerden ,kalede çok sayıda yapı olduğu anlaşılmaktadır.
Mardin'e hakim bir manzaraya sahip kalenin bir başka özelliği de, doğal kaya üzerine çok az eklentilerle müstahkem bir hale getirilmiş olmasıdır.
Tepeye çıktığınızda ovaya bakarken manzaranın güzelliği karşısında donup kalabilirsiniz..
Ova sizi alır yutar ...sizi alır götürür...
Oradan Ulu Cami'ye geçtik
Girişindeki taş işlemeler ve dilimli kubbeleriyle dikkat çeken medrese iki avlulu ve iki katlı olup, avluların dışında kalan mekanlar iyice yayılmıştır.
Medresede Sultan İsa Türbesi ve bir çok eski kitabe mevcuttur.
Medrese aynı zamanda rasathane olarak kullanıldığından yüksekte kurulmuştur.
Bu yapı, geçmişte müze olarak da kullanılmıştır.
Daha sonra Zinciriye Medresesi'ne gittik
Medrese Mahallesi'nin kuzeyinde yer almaktadır.
1385 yılında Melik Necmeddin İsa tarafından yaptırılmıştır.
"Sultan İsa Medresesi" adı ile de tanınır.
Timur ve ordusuyla mücadele etmiş olan Melik İsa bir süre bu medresede hapsedilmiştir.
Zinciriye Medresesi ile Ulu Cami arasında yıllar önce bir zincir varmış, iki kutsal yapıt birbirine bağlıymış.
Neden bağlanmış birbirine acaba?
Kutsiyetleri birbirini güçlendirirmiş.
Kenti koruyup kollarmış bu bağlılık.
Gerçekten bir tılsımı varmış bu bağlılığın.
Kenti kötülüklerden korurmuş.
Özellikle insanını... Yaz sıcağında kente dağılan yılanlar, akrepler bu tılsıma çarpar düşerlermiş yere. Hiç kimseyi akrep sokmazmış. Mezopotamya'nın akrepleri el gibi. Zehri morartır öldürür insanı. Ne zaman ki bu zincir kırılmış, o zaman tılsım bozulmuş. Akrepler bayram etmiş. Yine de korkmayınız ciddi bir sorun yok günümüzde...Tüm bu notlardan anladığınız gibi Mardin bir tepenin üstüne kurulmuş bir kent . İlk geldiğim yıllarda da hiçbir şehirde olmayan bir uygulama olarak yollar tek istikametti.O yıllarda park yeri bulabiliyorduk ama artık bugün pratik olarak Mardin 'de park yeri bulmak mümkün değil demiyeyim ama çok zor olduğunu söyleyebilirim.İşin mizahi yanı Mardin' e çok yakın olan ilçelerinden biri Kızıltepe... Adı tepe olmasına rağmen tabak gibi bir yaylada kurulmuş bir ilçe. Bir taraftan tepe adını taşıyan düzlükler, bir taraftan bir tümülüs üzerine inşa edilmiş bir şehir. Bir başkadır benim memleketim.Öğlen Cercis Murat konağında yemek yemeğe karar verdik.Burada kaldığım dönemlerde böyle havalı lokantalar yoktu ama şimdi görünce çok memnun oldum. Mardin 'e yakışmış.Yemekleri çok iddialı ve iyi....Mardin'deki sivil mimari eserleri ile adeta bütünleşen bir isim vardır. Lole.... Cercis Murat Konağı da bu ünlü mimar tarafından Tüfekçioğlu ailesi için 1888 'de inşa edildi. 1947 yılına kadar bu muhteşem konakta yaşayan Tüfekçioğlu Ailesi Halep'e yerleşmek üzere Mardin'den ayrılırken konağın mülkiyeti de Hacı Tahir Şaar ve Hacı Ahmet Bilezikçi ailelerinin mülkiyetine geçti. 1956 yılında konağı satın alan ve bu tarihi binaya adeta damgasını basan CERCİS MURAT (Dilmener)1977 yılına kadar bu mekanda dolu dolu bir hayat yaşadı. 1977 yılında konak bir kez daha el değiştirdi ve Hacı Hıdır Yılmaz'ın mülkiyetine geçti. 1992-1998 yılları arasında Mardin İl Turizm Müdürlüğü Hizmet Binası olarak işlev gören 'Konak' bugün tarihi ve turistik nedeniyle bir müze niteliği taşımaktadır. Yıl 2001… Turizmci ve Profesyonel Turist Rehberi Ebru BAYBARA tarafından yeni bir anlayış ve otantik değerleri korunarak düzenlenen Cercis Murat Konağı 8 Haziran 2001'de Mardin halkı ile yöreyi ziyarete gelen yerli ve yabancı konukların mistik Mardin Mutfağı'nın sunulduğu bir mekan olarak hizmete sokulmuştur. Güneydoğu yemekleri denince akla ilk gelenler, Gaziantep ve Urfa 'nın etkisiyle de olsa gerek; içli köfte, çiğ köfte, kebab çeşitleri gibi ,bol baharatlı ve et üzerine yapılan yemek çeşitleridir. Yani çoğumuz işin Güneydoğu yöresi mutfağı demek, kebab demektir kısacası... Ancak iş Mardin Mutfağı 'ndan konuşmaya gelince... Bilenlerce de hakkının teslim edildiği gibi, Mardin Mutfağı; et ile bulgurun, çeşitli sebzelerin nefis bir uyumla uzun bir zaman diliminde ve de büyük bir emek dökülerek hazırlanan çeşitlemelerin yer aldığı zengin bir mutfaktır. "Mardin Mutfağı" özelliğini; yörede yetişen baharatların çeşitliliği, yemekler yapılırken gösterilen özen ve et ile uyumundan olduğu kadar, hazırlık süresinin uzun bir zaman dilimine yayılmasındaki mistik havadan da almaktadır. Tarçın, Kişniş, Mahlep, Zencefil, Yeni Bahar, Sumak, Pul Biber ve bademi "Mardin Mutfağı" 'na zenginlik katan malzemeler olarak nitelendirebiliriz. Adres şöyle :http://www.cercismurat.com/Yaşamımda narlı salatayı ilk burada yemiştim...İstanbul çocuğu olarak çok şaşırmıştım fakat yeşil salata üzerinde kırmızı nar tanelerini görünce hayran olduydum. Sevgili Dostlarımdan biri olan Naim Dilmener buralıdır. Annesinin yaptığı içli köfte bir mimari şaheseridir. Bu kadar ince bir kabuk içine bu köfteyi yapmak, inanınız kolay bir şey değil... Türkiyenin her tarafında yedim bir daha öylesine rastlamadım. Hayattaysa teşekkür ve takdirlerimi bir kez daha sunarım.. Vefat etmişse toprağı bol ,mekanı cennet olsun.Polisler aracımıza göz yumuyorlar ve Revaklı Çarşının önünde biraz duruyoruz ..Reyhaniye Camii'nin batısındadır. Tarihlendirilmesi yapılmayan Revaklı Çarşı, bir yolun iki yanında yer alan revaklar ile arkalarındaki beşik tonozlu dükkanlardan oluşmaktadır.Mardin özellikle kuyumculuğun çok geliştiği bir kentimiz. Eşinizle dolaşmanız pahalıya patlayabilir. Benden söylemesi dikkatli olunuz...Artık Otele dönme zamanı geldi. Eskiden meydanda kaldığım otelleri hatırlıyorum bir de şimdikilere bakıyorum... İstediğim hızla olmasa bile bir hayli yol almışız.... GÜNÜN VİDEOSU :

Mardin de Hava :

https://www.accuweather.com/en/tr/mardin/320645/weather-forecast/320645

---

Comments

[Nihat G?ng]

Recollections....Wonderful..Thank you..