Deel 4 van Werken in Zambia

---

De gemeente Kapiri Mposhi: structuurvisie



Het werk bestaat nu nog voornamelijk uit documenten lezen, informatie zoeken, afspraken maken met ingenieursbureaus, ministeries, Kadaster en veel excelsheets wijzigen. Daarnaast loopt het verwervingstraject met de chiefs nog. De structuurvisie gaat over de gemeente Kapiri Mposhi, gelegen aan de noordelijke kant van de Central Province. Een gemeente met 254.000 inwoners (2010), bestaande uit 5 grote townships en de stad Kapiri Mposhi als stad en administratief centrum.



De vijf andere grote en snel groeiende dorpsgemeenschappen in de gemeente zijn Lubuto, Lukomba, Mpunde, Mukonchi en Mulungushi.

De stad Kapiri Mposhi heeft een bevolking van 59.575 inwoners in 2010, bestaande uit 12.000 huishoudens. De stad is ontstaan door de positionering van twee hoofdinfrastructuurnetwerken. De snelweg splitst hier (T2 Great North en T3 Lusaka – Ndola) en de spoorwegen kruisen hier met een overstapstation. Kapiri Mposhi is een transit stad wat terug te zien is in de opbouw van de stad. Een overwegend illegale nederzetting/ wijk genaamd Turn off groeit snel. Formele bouwplannen op gebied van industrie, commerciële activiteiten, woningbouw en publieke voorzieningen worden steeds meer richting de Turn Off kruising gepland. Daarnaast wordt meer en meer geïnvesteerd in de verbreding van wegen richting Ndola (copperbelt provincie) en het station voor vrachtverkeer.



Kingsday 26 april 2014.

Uiteraard moet ook stilgestaan worden bij de eerste Kingsday. Gelukkig hebben we nog een Nederlands consulaat in Lusaka die een feest organiseert. De ambassade sloot vorig jaar juni. Het consulaat heeft een goed feest georganiseerd met behulp van sponsors en onze bijdragen. Een band (gespeeld bij voorprogramma van Van Dik Hout en Waylon) en DJ werden ingevlogen. De bitterballen, blokken kaas en haring waren ook ingevlogen! Zo n honderd oranje verklede Nederlanders waren aanwezig en er werd hevig gedanst op de speciaal gemaakte dansvloer. Heineken was weer refreshing. Tot in de vroege uurtjes doorgedanst.



Weekend van Labors Day.

De Dag van de Arbeid valt op een donderdag en heb daarom maar de vrijdag ook vrij genomen. Een lang weekend om in te vullen met een tripje. Met Margreet (andere VSO-vrijwilliger) boeken we een een 3-daagse kanosafari over de Lower Zambezi rivier (een rivier die Zimbabwe met Zambia scheidt). Met een groep van twee (wij dus) en een gids varen we met twee kano’s over de rivier. Bij het ondertekenen van een overeenkomst over het uitsluiten van schades en risico’s bij de organisatie wordt de ernst wel ergens geprikkeld.

Na een briefing van 2 minuten (geen handen in het water en volg de gids) gaan we het water in. Na een relax tochtje van een half uur wordt het al gauw serieus. We willen afslaan bij een bocht, ploppen er ineens een paar nijlpaardhoofden uit het water, links en rechts van ons. De gids roept met enig aandringen ‘’back! Back! Paddle back!’’ De nijlpaarden staan op uit het ondiepe water en beginnen driftig tegen elkaar op te botsen en weg te lopen. We moeten even om deze beesten heen! Ze zijn niet voor niks een van de Big Five! Het kan nog erger, we hebben de ruime bocht nog niet afgemaakt of we zijn een grote nijlkrokodil vanuit de kant het water inglijden. We roeien toch redelijk rustig verder en zien verderop olifanten water drinken. We stoppen aan de kant om te wachten (ook olifanten zijn gevaarlijk) en ze steken over! Ben ik blij dat we niet door roeiden!

De tocht voert ons langs vele andere kuddes nijlpaarden en nijlkrokodillen langs de kant. En het is daarom altijd opletten. Gelukkig geven nijlpaarden op tijd aan waar ze zitten want zij horen jou van ver. Het is immers toch een rivier, dus jij gaat zeker wel vooruit naar ze toe!

De tocht is fantastisch, lekker windje, visarenden, kingfishers, apen e.d. langs de kant. Voor het avond wordt, meren we aan bij een eilandje. Daar zetten we onze tent op en maakt de gids het diner. Hout wordt gesprokkeld voor het avondvuur. Door een doorkijkende tent zien we de sterrenhemel en val ik in slaap met nijlpaarden, hyena’s, luipaarden en leeuwengeluiden op de achtergrond.

De volgende dagen hebben we ‘s ochtends nog veel tegenwind en die golfslag van het water merk je! Gelukkig zijn de nijlpaarden dan onder water. Verschillende malen worden we nog opgeschrikt door nijlkrokodillen die in het water glijden. We zien verschillende malen de olifanten langs de kant en het blijft altijd weer interessant om de nijlpaarden te omzeilen. Daarnaast zien we nog warthogs, een waterbuck, een antelope en impala’s.

Steeds meer wordt mij duidelijk na de verhalen en opmerkingen van de gids op locaties dat deze rit toch enig gevaar kent. Veel vissers gaan hier dood door krokodillen en nijlpaarden omdat ze s avonds vissen. Een paar toeristen vonden de dood bij Devils channel omdat ze met een vingertopje het water raakten en de krokodil meteen uit het water sprong en via hun armen het water introk. Het kanaal mag ook niet meer bevaren worden. Nijlkrokodillen hebben geen natuurlijke vijanden en op ze jagen is duur en heeft ministerie geen geld voor. Dus ze tieren welig!

De gids is ook eens gepakt door een krokodil (zo laat zijn litteken zien) omdat hij zat te rusten met zijn ellebogen over de railing van de kano. Gelukkig kon hij op tijd zijn mes erbij pakken en heeft hij onder water de krokodil in zijn hoofd gestoken. Het zet je even op scherp!



De uitvoerbaarheidsparagraaf

Het actualiseren en het herzien van de opgestelde Actieplan (uitvoerbaarheidsparagraaf) van de structuurvisie vraagt veel tijd. Mijn voorganger heeft op basis van bevolkingsaantallen en groeicijfers van afgelopen tien jaar een trend berekend en daarmee de bevolkingsgroei tot 2025 bepaald. Met behulp van standaarden en normeringen voor fysieke en sociale faciliteiten, bijbehorende gemiddelde kavelgrootten en benodigde infrastructuur is een opsomming gemaakt van de benodigde hoeveelheid land (in hectaren) en moet er nog een kostenraming opgesteld worden. En daar zit de uitdaging. Ik bedoel wat is de norm en het blijkt dat mijn voorganger niet bekend was met exponentiele groei en rekende met lineaire groei. Daarnaast is veel financiële informatie niet geregistreerd. Je moest eens zien hoe ze hier archiveren (zowel analoog als digitaal). Kengetallen zitten alleen in de hoofden van de medewerkers bij diverse instellingen. Dus vind de juiste personen bij de juiste organisaties. Daar zal ik de komende tijd veel mee bezig zijn.

Verwervingsstrategie en maken van kaarten

In Zambia moet het land voor het uitgeven van de ontwikkelingsplannen/ bestemmingsplannen in handen zijn van de Staat. Vooralsnog ligt het eigendom bij de chiefs dus is er een (minnelijke) verwervingsstrategie gaande om het land dat nodig is voor het Integrated Development Plan te kunnen invoeren/implementeren. Op 2 mei jongstleden was er weer een vergadering met Chief Chipepo. De chief en enkele headmans zien het niet zitten om zoveel land (15 km radius om stadscentrum heen) af te staan en willen maar een gedeelte afstaan. Daarnaast was er discussie over de eigendomsbegrenzing tussen de verschillende chiefs in de gemeente. Dus er moet een kaart gevonden of gemaakt worden waarin duidelijk een rechtmatige eigendomsbegrenzing aan wordt gegeven en de begrenzing wordt aangeduid via topografische kaart (zo kan de chief immers gevoel krijgen bij het eigendom dat overgedragen gaat worden). Op naar Ministry of Lands in Lusaka. Kaarten maken via GIS is nog in opkomst maar het onderwijs focust zich sterk erop.

Bij het Ministry of Lands aangekomen lopen we naar een shop voor maps. Wow, een kaartenwinkel. Het lijkt wel of we op expeditie gaan. Het zijn ook van die heerlijke treasure maps of dodezee papyrusrollen als je ze ziet. Maar nee het gaat natuurlijk niet zo simpel. De kaart met eigendomsgrenzen van chiefs ligt bij Kadastrale mapping. Daar blijkt al snel dat we met het afdelingshoofd moeten praten. Vriendelijk helpt hij ons en legt hij het proces uit. Een knul wordt erbij gehaald die voor ons een kaart kan maken. Op de afdeling legt die knul dan uit wat het vergt en wat hij ervoor hebben. Aha, het is een klusje op provisiebasis. Tuurlijk, dus er wordt onderhandeld en gedeald. Voor 1000 KW hebben we een kaart binnen 2 uur. Prima, het geld is mee. Geld dat overigens een dag van tevoren nog door mij moest worden aangevraagd via een brief naar de gemeente. Geen idee hoe dat gelukt is. Kaarten van 50 MB op een USB-stick en hup naar Kabwe weer. Maandag toch constateren dat de kaarten fout geconverteerd zijn naar pdf en jpeg. Heerlijk! We moeten weer terug. Altijd checken jongens!



Water en elektriciteit

Het watersysteem en elektriciteitsnetwerk verdient hier ook enige aandacht. Je hebt er automatisch mee te maken tijdens je verblijf en je werk. Er komt vanzelf routine in als je weet hoe het werkt!

Water in Zambia is opzienbarend gewoon uit de kraan te drinken. Er is ook veel water in Zambia en ze exporteren elektriciteit vanwege de vele dammen die ze hebben gebouwd. Het is alleen wel heel hard water: je waterkoker is binnen de kortste keren verkalkt.

Water op werk heb je pas na negenen. Het grote vat wat verderop 10 meter in de hoogte staat moet eerst gevuld worden om dan druk te creëren en water naar de wc’s en de kranen te sturen. Oploskoffie dus na negen uur.

Elektriciteit valt meestal s ochtends uit. Dat kan of liggen aan ZESCO die kink in de kabeltje ergens moet oplossen (tijdsduur is heel variabel!) of de provincie heeft de rekening niet betaald. En dat laatste komt toch vaker voor. :D Er moet namelijk elektriciteit bij een winkel van ZESCO worden ingekocht en via de elektriciteitsmeter worden ingevoerd met een nummer.

Zo werkt het thuis eigenlijk ook.

Water thuis is koud en kunnen geen warm water krijgen. Heerlijk zo n bak water over je hoofd en waterkoker elke dag paar keer gebruiken voor warm water. Ik heb een waterfilter maar die is al inmiddels zo verkalkt dat het lekt. Einde van de dag dus geen gefilterd water, is al weggelekt. Nieuwe te regelen in Lusaka!

Meestal krijg je per post thuisgestuurd de water-rekening. Die had mijn buurman bleek later, dus dacht ik even naar de waterzuiveringsbedrijf te gaan die ook een balie voor betalingen hebben. Mijn voorganger had me verteld dat 80 KW genoeg is voor een maand. De rekening van maart was 522 KW! Hmm daar gaat iets goed mis. Dat is een olympisch zwembad vol. Gelukkig had mijn directe buurman (we zitten op 1 watermeter dus de rekening had hij) al met landeigenaar gesproken. Het bleek later om een lek van waterbuis te gaan in de tuin. Die bomen en planten hoeven voorlopig geen water.

Met engineers van waterzuivering wordt de pijp nu vernieuwd en vergroot. Maar tja hoe lang duurt dit? Een paar motto’s die ik laatst hoorde:

In Zambia creëren ze tijd, in West-Europa wordt het uitgegeven.

En:

Geen haast of zorgen maken, we zijn altijd twee uur voor op London (2 uur tijdsverschil met Groot Brittannië, voormalige koloniale bezetter).

En gisteren merkte ik nog een plas water op de keukenvloer. Aha onder mijn afwasbak lekt het! Heerlijk de volgende ochtend was de emmer vol. Hmm toch maar even de eigenaar weer bellen…



Tot de volgende update!

---

Comments

[Arthur]

Je vermaak je wel zo te lezen. Ga je goed en blijf gezond