Een week in de locations

---

Leuk hoor, als mensen om je heen lachen. Vooral om een zeldzame puntige grap of een geestige grol van mijn kant. Inmiddels ben ik er wel aan gewend dat men mij hier ook rechtstreeks uitlacht om iets wat ik doe of als ik iets zeg in Otjiherero in een poging tot bilaterale interculturele uitwisseling. Zelfs dat men gierend van ongeloof van de stoel rolt als ontdekt wordt dat ik als man geen koeien of geiten bezit. Maar dat een groep mensen minuten lang naar adem moet happen omwille van een koud feit is nieuw voor me. Eens checken of ie hier ook werkt, komt ie: Nederland is even groot als het Opuwo District en er leven zo’n 17 miljoen mensen in Nederland.

* ...doodse stilte... *

Dat was ‘m. Ik snapte ‘m zelf ook niet. In Outjo vonden ze het een dijenkletser. Had ik nog niet eens uitgelegd dat een groot deel van Nederland plat is als een kledder mieliepap en onder zeenivo ligt.

In het zelfde rijtje onbegrepen communicatie: het universeel gebruikte links en rechts. Rechts is waar je duim links zit en andersom. Onbekende begrippen in Namlish. Dat is lastig bij het rijden op aanwijzing van een bijrijder door een township. Je dient op basis van intuïtie en parapsychologische vermogens te begrijpen welke van de gazillioen zijstraatjes je moet inrijden als je bijrijder “yes here!” roept. Dat gebeurt vaak 5 cm voor de bewuste afslag met als gevolg dat je op Dukes of Hazard-wijze op twee wielen de bocht omstuift. De meer gevorderde bijrijder is in staat te zeggen of we naar “my side” of “that side” moeten.
In sommige gevallen moet je niet te beroerd zijn om terug te rijden als je op de aanwijzing “left” links af geslagen bent. “Hey man, I told you left, neh?” Daarmee werd rechts bedoeld. Houd ook de voet boven de rem indien je als gevolg van proactief denkwerk de volgende keer rechtsaf slaat, want dan wordt er zonder uitzondering daadwerkelijk links bedoeld. Vervolgens rijd je voor de tweede keer met wapperende ruitenwissers de bocht om omdat de richtingaanwijzer hier aan de andere kant van het stuur zit. Ondertussen zit de bijrijder verward te kijken waar zijn duimen aan zijn handen zitten.

Dat gaat lekker. Ik ben pas twee dagen in Outjo en nu al heb ik meer Goed Werk® gezien dan ik vooraf had durven hopen. Tussen het steevast nemen van verkeerde afslagen en het uitzetten van de ruitenwissers bezoek ik hier cliënten, waarvan enkelen me uitlachen op basis van socio-geografische gegevens. Ik ben op pad in de “locations” van Outjo, samen met de CBR-vrijwilligers die Genevieve en ik een paar weken geleden hebben getraind. De locations zijn de townships van Outjo, ook wel de “gateway to Etosha”. Dat er aan de andere kant van de gateway een heel andere wereld ligt, is voor de meeste touristen onbekend.

Wie van Windhoek naar het Etosha Park rijdt komt door Outjo. Het is een klein opgeruimd stadje met veel groen. Er is een Deutsche Bäckerei, 5 tankstations en drie supermarkten. Overdag is het er vaak druk, overlandtrucks en terreinwagens met touristen stoppen er om spullen in te slaan. De farmers uit de omgeving doen ook hier hun zaken of blaffen in het Boeren Afrikaans naar elkaar. De meeste farmers zijn blank, net als de eigenaren van de winkels en de keurige huizen in Outjo town. Omdat Outjo onder de rode lijn ligt is er nauwelijks land over voor "kleine boeren". De werkeloosheid in Outjo is enorm met alle bijkomende gevolgen vandien. Maar afgezien van een paar dronkelappen en "streethawkers" merk je er in Outjo town niet veel van. Het arme deel van de bevolking woont net buiten het zicht, achter de heuvel, in de locations.

De locations zijn nog ingedeeld naar de herkomst van de bewoners volgens apartheidsdoctrine. Er zijn Herero- en Damarawijken en een paar mixed zones, zoals de Camps, Soweto en #Oabatere. Vreemd genoeg vindt een aantal mensen die ik er naar vraag het wel goed zo. Veel Herero en Damara hebben een sterk vooroordeel over elkaar, wat niet persé leidt tot wederzijdse warme gevoelens. Sommige Herero vinden Damara veestelende messentrekkers, sommige Damara vinden Herero messentrekkende veedieven. Gelukkig vinden ze dat lang niet allemaal en het resultaat daarvan woont in de mixed zones.

“Ik vraag me af waar ze het vandaan blijven halen…” zegt Marcelina als ze om zich heen kijkt naar de huisjes in de locations. Er moet ergens in Outjo haast wel een bouwmarkt zijn met een schijnbaar onuitputtelijke voorraad afgedankte autodeuren, panelen, bedbodems, platgeslagen olievaten en roestige golfplaten. Over de heuvels gedrapeerd ligt een deken van kleine huisjes, die als patchwork zijn opgetrokken uit allerlei stukken materiaal dat een tweede ronde wordt gegund. Deuren van golfplaat hangen aan stukjes ijzerdraad aan muren van losse stukken spaanplaat of metaal. Bij gebrek aan grote stukken materiaal zien muren er uit als legpuzzels met slecht passende puzzelstukjes. De situatie heeft de creatieve doe-het-zelver in de bewoners wakker gemaakt.

Volgend jaar is Marcelina klaar met haar studie en kan ze als maatschappelijk werker aan de slag. Het bijzondere is dat zij Namibische is. Als dochter van Angolese vluchtelingen is ze in Opuwo beland. Ze heeft na haar schooltijd zelf een paar jaar hard gewerkt om haar studie in Zambia te kunnen betalen. De hulp van een paar donoren is nodig om alles op het nippertje te kunnen bekostigen. Het liefst zou ze na haar studie terug gaan naar Opuwo. Dat is uitzonderlijk, want de meeste professionals kiezen liever voor een makkelijk leventje in Windhoek of een andere stad met enige luxe. Nu loopt ze stage in Outjo waar ze het CBR-programma coördineert.

Marcelina vertaalt voor me wat de Community Officer vertelt die een stukje meerijdt om ons de weg te wijzen in de wijk. Hij is trots dat er aan de rand van de wijk nieuwe stenen huizen met water en elctriciteit worden gebouwd. De huizen zijn bestemd voor gepensioneerden die in dienst van de overheid hebben gewerkt. Het komt er op neer dat degenen die iets te zeggen hebben gehad goed vooruit hebben gekeken en voor zichzelf mooie huizen laten bouwen. Voor de jeugd zijn er geen bouwplannen.

Het CBR-programma in Outjo draait op inspanningen van de vrijwilligers. De meeste van hen hebben geen betaalde baan. Door als vrijwilliger te werken worden de kansen op de arbeidsmarkt wat vergroot. Onderdeel van het programma in Outjo was het trainen van de vrijwilligers enkele weken geleden. De vrijwilligers voeren hun Goed Werk® uit in de locations, waar ze zelf ook wonen. Ze bezoeken met regelmaat hun clienten om zorg te bieden, oefeningen met ze door te nemen en fungeren als link tussen het ziekenhuis en de client. Zo had het Ministry of Health and Social Services het beleid graag uitgevoerd gezien.

Maar de vrijwilligers krijgen niet betaald. Vandaar is het niet vreemd dat ze druk blijven zoeken naar een baan. Sinds de training zijn er toch al 4 vrijwilligers vertrokken omdat ze een baantje hebben gevonden. Het Ministry komt op zijn beurt de belofte niet na om vrijwilligers te betrekken als er vacatures binnen het ministerie ontstaan. Banen worden vaak weggegeven aan bekenden en familieleden voordat een vrijwilliger er kans op maakt. Het gevolg is dat er al snel niet genoeg vrijwilligers meer zullen zijn en dat de motivatie om te blijven werken als vrijwilliger niet toeneemt. Net als in Opuwo is er in Outjo voorlopig geen zicht op vervanging van de VSO-vrijwilliger, die er als fysiotherapeut werkte. Toch lijkt de overheid zich niet echt zorgen te maken over het ontbreken van revalidatiezorg binnenkort.

Na een paar home visits stel ik gerustgesteld vast dat de vrijwilligers de vaardigheden uit de training prima in de praktijk brengen. Kromstaande in de lage hutjes of in de schaduw onder een boom nemen we de oefeningen door en kan ik zo nu en dan wat aanvullingen geven. Meteen leer ik dat ik voor het realiteitsgehalte van de volgende training zal moeten zorgen voor wat loslopende kippen.

“Weet je zeker dat die voor mij is? Ik ben al dood hoor!” zegt Amanda lachend in het kliktaaltje van de Damara als we haar rolstoel het erfje oprijden. Een groot deel van haar leven heeft ze gewerkt op een farm van blanke boeren. Toen ze knieklachten kreeg leek het erop dat ze haar baantje zou kwijtraken. Dus heeft ze doorgewerkt tot haar knieën finaal versleten waren. Nu woont ze bij haar zus in #Oabatere, een location waar vrouwen het van oudsher voor het zeggen hebben. Hier hoeft ze zich tenminste niet druk te maken over de klussen die ze anders te doen zou krijgen van de mannen lijkt het. Ze zit samen met een groepje nieuwsgierige vriendinnen te handwerken onder het afdak van hun huisje. Van Nederland hadden ze niet eerder gehoord en enkele geografische gegevens zorgen ervoor dat Amanda haar nieuwe rolstoel bijna weer uitrolt van het lachen. Onderstaand nieuwtje heb ik daarom maar even achtergehouden. Valt niet uit te leggen.



18-08-2011 VRT-Nieuws - Belga

Nederlanders willen berg van 2.000m bouwen
”Nu is Alpe d'Huez nog "de Nederlandse berg"

Dat Nederlanders het soms groot zien, wisten we al. Maar hoe groot ze het in hun nieuwe idee zien, slaat ons toch met verstomming. Verschillende sportbonden willen een heuse berg, een alp doen verrijzen.

Thijs Zonneveld, een columnist van nu.nl opperde enkele weken geleden het plan om een berg te bouwen in de polders om wintersporters en wielrenners te helpen. (lees de colums hier). Hij wil een heuse alp bouwen, met haarspeldbochten, skipistes, bobsleebaan en bergdorp. De top van de berg zou op 2.000m liggen. En dat in het land dat amper boven de zeespiegel komt. Nu is de Vaalserberg in Limburg het hoogste Nederlandse punt met 323m.

Eerst leek hij enkel met zijn hoofd in de wolken te lopen, maar steeds meer mensen, verenigingen en bedrijven scharen zich achter het idee. Nu gaan ook de sportbonden mee. Het plan krijgt nu de steun van de wielerbond, de skibond en de klim- en bergsportvereniging. "Het zal de trainingsfaciliteiten voor sporters toegankelijker maken", klinkt het.

---

Comments

[Elke]

treffend!
Mooi verhaal Erwin, vind vooral het laatste nieuwtje treffend na je verhaal... kwam bij mij goed binnen. wat een contrast en ongelijkheid in deze wereld! absurd gewoon. volgens mij loopt je placement op zn einde zo'n beetje toch? wanneer kom je naar NL? en eerst nog reizen met Els? al plannen in NL? als ik je verhalen zo lees en fotos van je zie, heb je er in ieder geval alles uit gehaald, ik benijd je hierom ;)! en vooral bewonderen! btw, hoe is het afgelopen met de auto? verkocht ondertussen aan Marjolein? geniet er nog even van daar!!! tot snel! groetjes!